My Article in Akhbar Rasmi Website
نقاشی آبرنگ، سبکی پرطرفدار در نقاشی
نقاشی آبرنگ چیست؟
نقاشی آبرنگ، متدی از نقاشی است که در آن رنگ از رنگدانه‌هایی ساخته می‌شود که محلول در آب هستند. در اصل، منشا این رنگدانه‌ها، چسب‌هایی هستند که از حیوانات تهیه می‌شوند یا نوعی شکر بودند، اما امروزه ماده استاندارد تهیه این رنگدانه‌ها نوعی صمغ عربی است. در واقع برای تولید آبرنگ از انواع مختلفی از مواد افزودنی همچون عسل و گلیسیرین نیز برای افزایش چسبندگی استفاده می‌شود.
نقاشی آبرنگ با استفاده از قلم‌موها و برس‌های مویی بر روی کاغذها و یا کارت‌های کاغذی کشیده می‌شود، اگر چه در برخی موارد از بوم، چرم یا پاپیروس هم استفاده می‌شود. در چین و ژاپن، هنر آبرنگ با نام نقاشی قلم‌مویی یا اسکرول یا جوهر قابل شستشو شناخته می‌شود و تنها با استفاده از جوهر سیاه کشیده می‌شود. آبرنگ خیلی سریع‌تر از نقاشی‌های روغنی خشک می‌شود و در نتیجه آثار هنری که توسط آبرنگ کشیده می‌شوند دقیق‌تر هستند و زمانی که در معرض منظم نور قرار می‌گیرند کم‌رنگ‌تر می‌شوند اما تقریبا آسیب‌ناپذیر هستند.
آبرنگ، کاملا تطبیق‌پذیر است و تقریبا در همه سطوح از جمله کاغذ و بوم، سنگ، چوب و پارچه قابل اجرا است. بسیاری از نسخه‌های خوب آثار نقاشی آبرنگ بر روی کاغذ، نسخه‌های خطی، نقشه‌ها و مینیاتورهای موجود در موزه‌های امروزی نیز دیده می‌شود.
در حالی که نقاشی آبرنگ، هزاران سال، هنر غالب آسیا بود در غرب این هنر تا اواخر قرن 18 به صورت خیلی محدود وجود داشت. به هنرمندانی که در یکی از مدارس هنر انگلیس آموزش دیده بودند هنرمندان عصر طلایی نقاشی آبرنگ در غرب گفته می‌شود. علاوه بر ویلیام ترنر که یکی از هنرمندان مشهور حوزه آبرنگ در مدرسه انگلیس بود، می‌توان به توماس گریتین، جان پاسبان، ریچارد پارکس بونینگتون و از اواخر قرن نوزدهم و قرن بیستم می‌توان هنرمندانی همچون امیل نولد، اگون اسلی و همچنین نقاشان آمریکایی مانند ویسنسلو هومر، موریس پرندگرست، جان مارین را نام برد.
تکنیک‌های آبرنگ
در نقاشی آبرنگ خالص (Pure)، که از آن به متد انگلیسی هم نامبرده می‌شود، رنگ سفید استفاده نمی‌شود. در عوض، تکه‌ها یا نقاطی از کاغذ به صورت سفید و بدون نقاشی باقی می‌مانند تا اشیا سفید را نشان دهند و یا نور را منعکس کنند.
در تکنیکی که با نام تکنیک رنگ‌زدن یکنواخت یا شستشو (Wash) نامیده می‌شود، کل سطح را با یک رنگ مثلا آبی آسمان با یک قلمو رنگ می‌کنند. این روش برای کاهش یا پاک کردن سکته قلم مو نیز استفاده می‌شود. هنرمند در این روش، اثرات این استفاده از رنگ را با تغییر رقیق رنگدانه‌ها در این شیوه کنترل می‌کند.
از دیگر تکنیک‌های آبرنگ می‌توان به تکنیک‌های رنگ آمیزی مدرج، روش خراشیدن کاغذ، روش خیس در خیس، روش خشک در خشک، روش خشک در خیس، خیس در خشک، روش برداشتن رنگ، آبرنگ با نمک، الکل در آبرنگ، پاشیدن رنگ و ... نام برد.
تاریخچه نقاشی آبرنگ
تاریخچه نقاشی آبرنگ تقریبا قدیمی است و احتمالا به نقاشی‌های درون غار، زمانی که انسان‌های اولیه طرح‌هایی از حیوان و انسان بر روی غارها حک می‌کردند بر می‌گردد. بعدها با اختراع پاپیروس، این شیوه نقاشی در مصر نیز به کار برده شد. علیرغم اینکه پاپیروس بسیار شکننده بوده، هنوز هم نمونه‌هایی از این نقاشی‌ها در کنار اجساد مومیایی شده آن دوران در اهرام مصر همچنان باقی مانده است.
در هنر باستانی چین، از آبرنگ به عنوان هنری دکوراتیو استفاده می‌شده است. بعدها در دوران قرون وسطا، در اروپا از نقاشی آبرنگ برای ساخت نقشه‌های رنگی و نسخه‌های کتب مذهبی استفاده شد. در دوره رنسانس از این هنر برای کشیدن نقاشی‌ها و مینیاتورهای پرتره و نقاشی‌هایی از طبیعت نیز استفاده شد.
نقاشی آبرنگ در قرون 15 و 16
نقاشی آبرنگ مدرن نشات گرفته از رنسانس شمال است. آلبرشت دورر، یکی از افرادی بود در سال‌های (1471-1528) تکنیک‌های نقاشی آبرنگ انگلیسی را پیش بینی کرده بود. او یکی از اولین هنرمندانی بود که اهمیت این سبک از نقاشی را دریافته بود. اولین نقاشی‌های آبرنگ او در تصویرگری‌های توپوگرافی بود اما با گذر زمان، او تمرکز بیشتری به استفاده از این سبک کرد. او حتی تحقیقاتی در زمینه تلفیق آبرنگ و گواش بر روی کاغذ نیز انجام داد. از نمونه‌های مشهور این شیوه می‌توان به شاخ جوان (A Young Hare) اشاره کرد.
با این حال، به رغم تلاش‌های نقاشان مدارس باروک فلوریدا و هلند، این سبک نقاشی به استثنای استفاده در تصویرگری طبیعت یا حیات وحش که سنت خاص آبرنگ در آن توسعه یافت، تا حد زیادی محدود به طرح‌های آماده‌سازی یا طراحی‌های مقیاس بزرگ در آن دوره شد و این روند تا ظهور هنرمندان آبرنگ در اواخر قرن هجده میلادی ادامه داشت.
نقاشی آبرنگ در قرن نوزدهم
امروزه، ظهور سبک جدید نقاشی آبرنگ را به دستاوردهای نقاشان مکتب انگلیسی نسبت می‌دهند. این گروه از نقاشان از اواخر قرن هجدهم تا اواسط قرن نوزدهم که عصر طلایی نقاشی آبرنگ به شمار می‌آید فعالیت می‌کردند.
در ابتدا این هنرمندان نقاشی‌های آبرنگ خود را با تکنیک پخش رنگ می کشیدند، در این شیوه طرح اولیه با مداد یا جوهر کشیده می‌شد و سپس با یک قلم مو و آب‌رنگ‌ها در هم تلفیق می‌شد. در این شیوه فقط می‌توانستند از طیف محدودی از رنگ‌ها استفاده کنند و در واقع اثر کلی تک رنگ بود. با گذر زمان، سبک‌های نقاشی آبرنگ، گسترش یافت و تنوع رنگ در این نوع نقاشی‌ها بیشتر شد.
نقاشی آبرنگ در عصر حاضر
نقاشان به نام آبرنگ، امروزه این سبک از نقاشی را روشی برای تمرین و تجربه پیش از شروع نقاشی به حساب می‌آورند و از ویژگی‌های نقاشی آبرنگ به شفافیت رنگدانه‌ها، سفیدی کاغد و تنوع بی پایان رنگ‌های آبرنگ که با هم ترکیب می‌شوند اشاره می‌کنند.
با توجه به این که آبرنگ وسیله‌ای است که در تمامی شرایط به سادگی قابل استفاده است، افراد بی‌شماری معتقد هستند که نقاشی آبرنگ برای افرادی که زمان کافی برای پرداختن به این هنر را ندارند بسیار مناسب است و در واقع این ویژگی آبرنگ که می‌توان در زمان کوتاه، اثری ارزشمند خلق کرد، یکی از ویژگی‌های مهم این هنر به شمار می‌رود.
هنر نقاشی آبرنگ امروزه در تمامی دنیا شناخته شده است و به همین خاطر هم تدریس و آموزش نقاشی آبرنگ، طرفداران زیادی را به خود اختصاص می‌دهد.
فریده رجبیان که دانش آموخته حسابداری است خود یکی از هنرمندان و نقاشان حوزه آبرنگ است و گواهینامه هنری در زمینه نقاشی را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده است. رجبیان که سابقه و تجربه آموزش و تدریس نقاشی آبرنگ را دارد، دوره‌های آموزش نقاشی آبرنگ برای علاقه‌مندان به صورت خصوصی برگزار می‌کند.
علاقه‌مندان جهت آشنایی بیشتر با این سبک نقاشی می‌توانند به صفحه اینستاگرام این هنرمند به آدرس farideh_rajabian1976_art@ مراجعه کنند.